Slijtage van een gewricht; het einde van de wereld?
Bij artrose is er sprake van slijtage van het kraakbeen in het gewricht. Toch zijn er meer structuren die met elkaar voor de klachten zorgen. Naast beschadiging en aantasting van het kraakbeen speelt ook aantasting van het bot en slijmvlies in het gewricht een rol bij het proces artrose. Ook kunnen er botpunten ontstaan, ook wel osteofyten genoemd.
De voet bevat 33 gewrichten en slijtage kan overal in de voet voorkomen. De meeste voorkomende locatie voor artrose in de voet is: de grote teen, maar ook in het bovenste spronggewricht, het onderste spronggewricht en slijtage in de middenvoet (ook wel voetwortelartrose genoemd). 17% van de volwassenen boven de 50 jaar heeft artrose in de voet.
Klachten van artrose in de voet
- Pijn bij bewegen of het starten van de beweging
- Ochtendstijfheid of stijfheid tijdens het bewegen
- Pijn in rust of in de nacht
- Zwelling
- Afname van dagelijks functie zoals de loopafstand
Diagnose van artrose in de voet
De diagnose artrose wordt gesteld naar aanleiding van het klachtenpatroon en aanvullend onderzoek. Röntgenonderzoek kan het kraakbeen niet in beeld brengen, maar wel beoordelen of de dikte van het kraakbeen is afgenomen door de afstand te beoordelen tussen de twee botdelen. Als er twijfel is kan er aanvullend onderzoek, zoals een MRI, worden gedaan.
Ook echografisch onderzoek kan zinvol zijn. Op de echo kan beoordeeld worden of er sprake is van vocht in het gewricht en of er een ontsteking aanwezig is. Ook zijn de eventuele botpuntjes goed in beeld te brengen. Door te bewegen tijdens het onderzoek kan worden bepaald of de botpuntjes de oorzaak zijn van de bewegingsbelemmering.
Er zijn verschillende studies geweest die een MRI maakten van mensen van allerlei leeftijden zonder klachten. Hieruit bleek dat naar mate men ouder wordt er steeds meer afwijkingen worden gevonden zonder dat men hier klachten van ondervindt. Deze afwijkingen kunnen beter geen “afwijkingen” worden genoemd, maar passend bij de leeftijd.
Het constateren van slijtage of slijtageverschijnselen hoeft dus niet zeker te leiden tot pijnklachten.
Oorzaken van artrose in de voet
In het Engels heet artrose “osteoarthritis” (botonsteking) en dit vertelt meer wat er aan het hand is bij artrose dan alleen artrose of slijtage. “Osteoarthritis” houdt in dat het gewricht en bot meedoet in het geheel en dat er ook een ontsteking meespeelt (“itis”)
Trauma
Wanneer een voet of enkel in het verleden een trauma heeft meegemaakt, zoals een verzwikking of een botbreuk, kan er kleine of grotere schade van het gewricht ontstaan. Dit kan zich later ontwikkelen tot slijtage.
Afwijkende voetstand
Bij een langdurig afwijkende stand van de voet zoals een extreme holvoet of platvoet kan op den duur slijtage ontstaan. Dit komt door extra druk aan een kant in het gewricht.
Ontsteking
Een chronische ontsteking, zoals bij reumatoïde artritis of jicht, kan voor aantasting van het kraakbeen zorgen.
Onbekende oorzaak
In de meeste gevallen ontstaat slijtage op middelbare leeftijd of later zonder duidelijke oorzaak. De kraakbeenlaag op het uiteinde van het bot wordt geleidelijk dunner. Deze aanleg is waarschijnlijk genetisch bepaald. Ook geslacht of overgewicht kan een rol spelen in het ontstaan van artrose.
Behandeling van artrose in de voet
Niet-operatief
Een niet-operatieve behandeling heeft de voorkeur boven een operatieve behandeling. Hierbij kan men denken aan:
- Vermindering van de belasting
- Schoenadvies
- Steunzolen
- Schoenaanpassing of orthopedische schoenen
- Fysiotherapie
- Brace of loophulpmiddel
- Gewichtsverlies bij overgewicht
- Medicatie
Operatief
Wanneer een niet-operatieve behandeling niet helpt, kan een operatie nodig zijn. De keuze om wel of niet te opereren hangt af van het soort artrose, hoe het gewricht eraan toe is en de plek van de artrose.
Vind een praktijk
Wilt u meer weten over de behandeling van voetartrose? Maak dan een afspraak bij een Podozorger bij u in de buurt. Klik op de onderstaande knop!
Literatuur
- Shapiro et al., J Magn Reson Imaging 2014
- Foot osteoarthritis: latest evidence and developments; Edward Roddy and Hylton B. Menz Ther Adv Musculoskelet Dis. 2018 Apr;10(4):91-103. Epub 2018 Jan 23.
- Best Pract Res Clin Rheumatol. 2018 Apr;32(2):312-326. Epub 2018 Nov 22.
- Update on the epidemiology, risk factors and disease outcomes of osteoarthritis. O'Neill TW, McCabe PS, McBeth J.
- voetenenkelklacht.nl
- sportenbewegingsarts.nl
